Èeská èítanka - Páta - Srbská èítanka -

10.

Doma

Tak so mi nihd¼e, nihd¼e njelubi, kaz mjez mojimi Serbami. Bohu d¼ak, njejsym z cyganskeje ¹³achty, zo bych w¹ud¼e by³ doma. Wocygañ a bud¼e¹ - Kajn! Njejsym z Juda¹oweho naroda, zo bych - swoju zbó¾nosæ na køi¾ zbiw¹i - sam po swìæe so dyrbja³ biæ...

K ptaèkam zhladuju. Nazyma je nam z kraja wuhna, ze serbskich hnìzdow a honow. Ale Stworiæel je z nalìæom wjed¼e zaso dom. Ka¾ na¹e ¹kórcy njedocakaiu, zo moh³e so domoj nawróæiæ, tak je mi, hdy¾ sym khwilu na cuzbje pøe¾i³. Njeleæi ptaèk k nanej, maæeri - ale k ródnemu hnìzdu, k ródnej zemi. Te¾ mje è³owjeka wabi dych serbskeje zemièki domoj, dych, ki¾ jenièki mojim p³ucam tyje, ki¾ moju wutrobu sylni, ki¾ moju du¹u køewi... Dale mje su ptakow isy³y poby³e, su mnoho wjacy haè ja nawid¼a³e - a tola so jim po domje styska. Wìrju jim, a z radosæu je domoj witam. Je jim doma najlìpje. Kak bych ja, rozumny è³owjek, hd¼e druhd¼e moh³ byæ rad¹i haè doma?

"Serbska zemja - statok mój!" Su mi powìdali, kak su na¹i wótcy na tejle pód¼e so zahnìzd¼owali, ju wobd¼ì³owali a ¹kitali, kak su z potom a z krwju tutón kraj swjeæili. Hd¼e¼ su woni po Bo¾im wjed¼enju doma byli, tam je te¾ - wìrju - mi najlìpje byæ doma. A hdy by kraj serbski by³ najkhudsi mjeze w¹ìmi za mnje bywa pøeco raj. "Na¹ krajik rajik je" Æi¹inski spìwa. Pra¾i-li wo ¾nì Bo¾e s³ónèko, pra¾: w¹ako na serbski pra¾i kraj, a tajke s³ónèko znjesu. Wìje-li wjelèi wichor ze snìhom, njech wuje, duje d¼ìn po Serbach, to sym so zwuci³. Doma so ze w¹ìm, ze w¹ìm znaju. Tu chce so mi ¾iwy byæ, ¾iwy jako Serb. A wumru-li, Bo¾o, daj mi na serbskej wumrìæ zemi - doma, zo mój proch wotpoèuje z wótcami, zo nad mojim popje³om pra¾i s³ónco, ka¾ wo ¾nì, zo nad mojim rowom so Wichorec hó³cy honja - ¾iwi serbscy hólcy.

Rowjeñcy moji, potomnicy na¹i, swojich njebohich njezapomñæe! Skitujæe, hajæe kraj, zo zemrìæi móhli w pokoju swój wìèny soniæ raj. Hladajæe so, zo njejabcy njestanu a wam z hro¾itymaj woèomaj njeporokuja - njed¼aknosæ, njeserbskosæ! Pøeto¾ chced¼a le¾eæ doma - wy èiñæe, zo zwostanu jich powostanki doma. A skutkujæe, zo njejsæe na swojej zemi nic jeniècy doma, ale te¾ z knjezom! Skutkujæe, d¼ì³ajæe!

M. Nawka, Lu¾ica 1908.

zpìt na obsah - Dal¹í: Wrót do domizny